Een testamentair bewindvoerder verloor uit het oog dat aan haar de zorg over het vermogen van een minderjarige was toevertrouwd. Door zich als heer en meester te gedragen over de goederen die eigendom waren van de minderjarige heeft de bewindvoerder uiterst laakbaar gehandeld, aldus Hof Den Bosch. Wat speelde er?
Een minderjarige is enig erfgenaam van zijn vader. In het testament is een familielid tot testamentair bewindvoerder benoemd. De bewindvoerder vraagt ontslag op eigen verzoek, maar het Hof ontslaat de bewindvoerder wegens gewichtige redenen. ECLI:NL:GHSHE:2020:281.
Het Hof constateert dat de bewindvoerder niet tijdig een boedelbeschrijving heeft opgesteld én ook niet periodiek rekening en verantwoording heeft afgelegd. Verder is de bewindvoerder ver buiten zijn bevoegdheden getreden door eigenhandig goederen van de minderjarige te verkopen (gitaren), weg te geven aan personen die hebben geholpen bij het leegruimen van de woning en zich goederen toe te eigenen (uitkering uitvaartverzekering).
De beoordeling van het handelen van een testamentair bewindvoerder verloopt langs twee lijnen. Allereerst of de bewindvoerder voldoet aan de wettelijke en testamentaire verplichtingen? De belangrijkste dwingendrechtelijke verplichtingen zijn het zo spoedig mogelijk opmaken van een boedelbeschrijving en het afleggen van rekening en verantwoording.
Daarnaast dient het handelen in overeenstemming te zijn met de aard van het bewind? In zijn algemeenheid vermeldt het testament in wiens belang het bewind is ingesteld. Is dit niet het geval geldt het wettelijk uitgangspunt van het belang van de rechthebbende; het beschermingsbewind.
De Parlementaire Geschiedenis van Boek 4 BW is helder over het beschermingsbewind: “Bewind betekent vóór alles: beheer” en “Het is de taak van de bewindvoerder om de goederen behoorlijk te beheren, waaruit voortvloeit dat zijn taak vooral een conserverende zal zijn”. In deze en diverse daaraan voorafgaande procedures wordt dit uitgangspunt keer op keer benadrukt. Een spraakmakend procedure betrof de aankoop van een boekhandel door de bewindvoerder ECLI:NL:GHAMS:2013:BZ5733.
Conserveren en bewaren van de nalatenschap betekent dat de bewindvoerder niet (zonder meer) bevoegd is goederen te verkopen. Wanneer er sprake is van een acute geldnood om schulden te betalen of na overleg met de rechthebbende tot het vermogen, ontstaat de bevoegdheid.
Uitgangspunt is dat een testamentair bewindvoerder integer handelt en zijn handelen bij een beschermingsbewind conserverend is. De wet biedt de mogelijkheid om de bevoegdheden en verplichtingen van de bewindvoerder bij testament nader te regelen.
Van deze mogelijkheden wordt maar sporadisch gebruik gemaakt. Terwijl de bewindvoerder en de rechthebbende(n) gebaat zijn bij een nadere regeling. Stel dat tot de nalatenschap verhuurd onroerend goed behoort en de erfgenamen minderjarig zijn. Wat dient de bewindvoerder te doen? Verkopen en de opbrengst op een bankrekening parkeren of de opbrengst op een andere wijze te laten renderen? Of is bewindvoerder gerechtigd om het onroerend goed aan te houden en de huuropbrengsten aan het bewind vermogen toe te voegen. In hoeverre heeft de bewindvoerder vrijheid van handelen?
Bij de opmaak van een testament is het belangrijk om stil te staan bij de omvang en samenstelling van het vermogen en de bepalingen over het bewind specifieker in te kleuren dan te volstaan met een verwijzing naar de wettelijke bepalingen.
Ontvang interessante cases uit onze praktijk, actuele nieuwsfeiten en opvallende rechterlijke uitspraken rechtstreeks in uw mail. Meld u hieronder gratis aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.
When you engage us for the settlement of an estate, you are assured of expert, decisive and commited advisers.
Thomas Janus